Üç Aylarda Yapılacak İbadetler Neler?

Recep, şaban ve ramazan aylarına “üç aylar” denir. Asıl itibarıyla ramazan ayında farz olan oruç ibadeti; vacip olan fıtır sadakası ve sünnet olan teravih namazının dışında mutlaka yapılması gerekli özel bir ibadet yoktur.

Üç aylara mahsus bir ibadet var mıdır?

Bu aylarda nafile oruçlar tutulabilir. İnfak yapılabilir. Hz. Âişe (r.a.) validemiz, Peygamber Efendimiz (s.a.v)’in bu aylardaki davranışlardan bahsederken şunları anlatmıştır: “Resûlullah (s.a.v.)’i şaban ayındaki kadar çok oruçlu olduğu bir ay görmedim.”[1] Ayrıca Peygamber Efendimiz (s.a.v.), “Şaban ayının yarısı (Berat gecesi) gelince; gecesini namazla, gündüzünü oruçla geçiriniz. Şüphesiz ki Allah, o gece güneşin batmasıyla dünya göğüne iner ve şöyle der: ‘Benden af dileyen yok mu? Onu affedeyim! Rızık isteyen yok mu? Rızık vereyim! Şifa dileyen yok mu? Şifa vereyim.”[2];  gibi hadîs-i şeriflerde de ümmetini hem teşvik etmiş hem de uyarmıştır.

HAYAT | 28 Nisan 2021 Yorgun Yüreklere Ramazan Rahmeti 28 Nisan 2021

Üç ayların aralıksız olarak oruçla geçirilmesinde bir sakınca var mıdır?

Üç aylarda nafile ibadetlerden en önemlisi oruçtur. Öteden beri bazı Müslümanların, recep ve şaban aylarının tamamını oruçla geçirdikleri bilinen bir gerçektir.  Her ne kadar bu böyle olsa da, yılın belirli günlerinde nafile oruç tutulmasının fazileti hakkında hadis bulunan zamanlar arasında üç aylar orucu diye bir tavsiye mevcut değildir. Bazı âlimler recep ayında oruç tutmayı müstehap kabul ederken bazıları, recep ayına özel bir kutsiyet atfedilmesi ve halkın bunu zorunlu bir ibadet şeklinde algılaması endişesiyle bu ayda oruç tutmayı sakıncalı görmüştür. Bir kısım âlimler de özellikle recep ayının tamamını oruçlu geçirmeyi hoş karşılamamıştır.

Fakat şaban ayının büyük kısmını ya da tamamını oruçlu geçiren Hz. Peygamber (s.a.v.) ramazan dışındaki en faziletli orucun şaban ayında tutulan oruç olduğunu ifade etmiştir.[3] Bundan dolayı şaban ayında oruç tutulması çoğunluk tarafından mendup sayılmakla birlikte Resûl-i Ekrem’in ramazan ayından başka hiçbir ayın bütününü oruçlu geçirmediğine dair hadislere[4] ve şabanın on beşinden sonra orucun terkedilmesine yönelik rivayetlere dayanan bazı âlimler, orucu farz olan ramazan ayına şevkle girmeyi zorlaştıracağı düşüncesiyle bu ayın ikinci yarısında oruç tutmayı mekruh görmüştür. Dolayısıyla üç ayın tamamının oruçlu geçirilmesinde sakınca olmamakla beraber, şaban ayının yarısından sonra ramazan ayına hazırlık adına oruçsuz geçirmek daha uygun olur.

[1] Tecrîd-i Sarîh Tercümesi, IV, 295

[2] İbn Mâce, Sünen, İkâmetü’s-Salât, 191

[3] Tirmizî, Zekât, 28

[4] Buhârî, Savm, 52; Müslim, Sıyâm, 175, 178