Noel Ticareti

Bizlere bu dönemlerde gelen sık sorulardan biri de, yılbaşı münasebetiyle Müslüman oyuncak ve aksesuarcıların, “biz satmasak başkaları satıyor” düşüncesiyle Noel baba oyuncakları, parti şapkaları, Noel ağacı satmalarının caiz olup olmadığı ile ilgilidir. Pek çok okuyucumuz ve cemaatimiz buradan elde edilen paranın helal olup olmadığı konusunda merak içindedir.

Bu husus ve soru diğer dinlerin kutsal saydığı günlerin kutlanması, onların örf ve âdetlerine uyulması konusuyla alakalıdır. Başta ifade etmek gerekir ki, Peygamber Efendimiz (a.s.)’ın “Kim herhangi bir gruba benzerse o da onlardandır.”¹ hadîs-i şerifi bu gibi konularda en önemli uyarıdır. Âlimlerimiz şeklî benzeşmenin en nihayetinde itikadi benzeşmeye de götürebileceğini ifade etmişlerdir.

Müslümanların başka din mensuplarına ait bayram; Noel ve yılbaşı kutlamaları gibi onlar tarafından mukaddes kabul edilen kutlamaları yapmaları yukardaki hadisin hükmü altına girer. Fakat onların mukaddes kabul ettikleri ve kutladıkları onlar adına kendilerini tebrik etmekte bir sıkıntı olmaz. Nitekim karşılıklı tebrikleşmek, sevinç ve hüzünlerin paylaşılması iyi komşuluğun ve sosyal yaşamın bir gereğidir. Yasak olan şey, diğer din mensuplarının kutlamalarını andıran şekilde aynı gün ve tarihlerde bu kutlamaları yapmaktır.

Miladi yılbaşına doğru bu günlere özel olan ve yukarda sorulan şeyleri, sadece gayrimüslimlere satmış olsa bile bir Müslüman’ın böyle bir ticareti yapmış olması doğru değildir. En azından tahrîmen mekruhtur. Fakat böyle bir ticaretten elde edilecek kazanç haram olmaz. Yasak ve günah olan şey böyle bir işi bir Müslüman’ın yapmış olmasıdır. Tabi satılan malların İslam hukukuna göre helal ve temiz olan mallardan olması da gerekir. Aksi takdirde kazanç da haram olur. Zira Hz. Peygamber (s.a.v.) şöyle buyurmuştur: “Allah Teâlâ bir topluma bir şeyin yenilmesini haram kılmışsa, ondan elde edilecek kazancı da haram kılmıştır.”²

Allah en iyisini bilir.

1. Ebû Dâvûd, Libas, 4
2. Ebû Dâvûd, Buyû‘, 66