Kurban Bayramı’nı Çocuklara Nasıl Anlatabiliriz?

Kurban Bayramı, İslam dünyasında biz Müslümanlar açısından büyük bir öneme sahip olan ve her yıl dinî takvimine göre kutlanan bir bayramdır. Çocuklara bu bayramın önemini anlatmak için onların yaş ve dil seviyesine uygun, anlaşılabilir hikâyeler, gelişim ve öğrenim seviyelerine uygun farklı metotlar kullanabiliriz.

PEDAGOJİK OLARAK NASIL ANLATABİLİRİZ?

Kurban Bayramı’nın, bizim için önemini ve bu bayramın hikâyesini çocuklara pedagojik olarak anlatmak için hangi metot ve teknikleri kullanabiliriz? Sizlerle birkaç basit metot paylaşmak istiyorum:

1. Çocuklara Kurban Bayramı’nın tarihini ve önemini içeren basit bir hikâye anlatabilirsiniz. Hikâyeyi onların seviyesine uygun bir dille anlatarak, renkli resimlerle destekleyebilirsiniz. Hikâyelerle çocuğun iç dünyasına, bilinçaltına sızmak ve orada öğrenilmesini istediğimiz tohumları ekmek, bilgiyi çapalamak (sağlamlaştırmak) daha kolay olacaktır.
2. Çocuklara Kurban Bayramı’nın ne olduğunu ve neden kutlandığını göstermek için görsel araçlar kullanabilirsiniz. Görsel öğrenme çocuğun somut boyuttan soyut boyuta ulaşmasında çok etkili bir yöntemdir. Zor olan bir konuyu görselleştirerek kolay ve anlaşılır hâle getirmek çok etkilidir. Örneğin, resimli kitaplar, slaytlar veya çizgi filmlerle konuyu anlatmak çocukların ilgisini çekebilir. Henüz somut işlemler dönemindeki çocukların konunun önemini kavraması açısından faydalı olacaktır.
3. Kurban Bayramı ile ilgili oyunlar ve etkinlikler düzenleyerek çocukların öğrenmelerini eğlenceli hâle getirebilirsiniz. Öğrenmede anlatmak, görselleştirmek etkili iken öğrenmenin oyun ile desteklenmesi yani aktivite ile sunulması artık konunun unutulmaması, uzun süreli belleğe kaydedilmesi ve ihtiyaç hâlinde kolayca ön belleğe çağrılması konusunda etkili bir metottur. Örneğin, bir kurban kesme ile alakalı puzzle hazırlanabilir veya Kurban Bayramı’yla ilgili boyama sayfaları sağlayabilirsiniz. Çocuk aktif çalışacağı için hem memnun hem de öğrenmiş olacaktır.
4. Çocuklara Kurban Bayramı ile ilgili sorular sorarak konuyu daha derinlemesine tartışabilirsiniz. Soru cevap metodu ile çocuğun zihninde konuya dair neler olduğunu görebilir ve doğru bilgileri, doğru soruları yönelterek hedeflediğiniz öğrenmeyi gerçekleştirebilirsiniz. Onların sorularına da açık olun ve merak ettikleri her şeyi cevaplamayı deneyin. Cevabını tam olarak bilmediğiniz soruların cevaplarını birlikte araştırın. Ebeveyn ve çocuk için güzel ve kaliteli zaman geçirme de desteklenmiş olur böylece.
5. Çocuklarla birlikte Kurban Bayramı’nı canlandırmak için drama ve rol yapma gibi tiyatral aktiviteleri düzenleyebilirsiniz. Bir kişi Hz. İbrâhim bir diğeri Hz. İsmail rollerine girebilir. Bu şekilde, bayramın anlamını daha somut bir şekilde deneyimlemelerini sağlayabilirsiniz.
6. Çocuklarla birlikte, bayram kartları hazırlamak ve kurban hikâyelerini veya ayetlerini kartlar üzerine yazarak sevdiklerinize posta kartı olarak göndermek, evinizi birlikte hazırlayacağınız el işi süslerle süslemek, çocuklara küçük hediyeler hazırlamak onların bayram sevincini artıracaktır. İyi hisseden bir çocuğun öğrenmesi ve kabulü çok daha kolay olacaktır.

Bu yöntemlerden hangisini seçerseniz seçin, önemli olan çocukların yaşlarına, ilgi ve öğrenme seviyelerine uygun bir şekilde anlatım yapmaktır. Ayrıca konuyu anlatırken çocukların duygularını ve sorularını dikkate alarak onlara destek olmayı unutmayın.

ÖRNEK BİR HİKAYE:

“Merhaba kıymetli çocuklar sizlere bir zamanlar yaşanmış olan bir Peygamber hikâyesini anlatmak istiyorum. Bu hikâye, Allah’a olan bağlılığı ve teslimiyeti simgeliyor. Hikâyemiz Hz. İbrâhim ile başlıyor. Hz. İbrâhim çok sevdiği oğlu İsmail’le birlikte yaşarmış. Bir gün, Allah ona çok önemli bir görev vermiş. İbrâhim’e, sevdiği oğlu İsmail’i Allah’a kurban etmesini istemiş. Baba İbrâhim, bu emre çok üzülmüş ancak peygamberlik görevinde Allah’ın emirlerine itaat etmek önemliymiş. Oğluna olan sevgisine rağmen, Hz. İbrâhim oğluna olan bağlılığını Allah’a olan bağlılığından üstün tutmuş. Hz. İbrâhim ve İsmail, birlikte dağa çıkmışlar. İsmail, babasının yapacağı her şeye razıymış. Çünkü Allah’ın emirlerine itaat etmek önemliymiş. Tam o sırada, Allah bir koç göndermiş ve İsmail’i kurtarmış. Allah, İbrâhim’in sadakatini ve teslimiyetini ödüllendirmiş.

Kıymetli çocuklar bu hikâye  bize şunu öğretiyor: Kurban Bayramı, Hz. İbrâhim’in Allah’a olan bağlılığının ve itaatinin bir simgesidir. Kurban kesmek, Allah’a olan güvenimizi ve itaatimizin önemini hatırlatır. Aynı zamanda paylaşma ve yardımlaşma bayramıdır. Kurban olarak kesilen etler, ihtiyaç sahipleriyle paylaşılır ve bu da insanların birbirine destek olmasını sağlar.

Kurban Bayramı, ailemizle birlikte dua etmek, birlikte yemek yemek ve birbirimize sevgi ve saygı göstermek için güzel bir fırsattır. Bu bayramı sevdiklerinizle birlikte güzel bir şekilde kutlamak önemlidir. Kurban Bayramı’nı kutlamak için aileler bir araya gelir, güzel yemekler pişirir ve birbirlerine hediye verirler. Camilere gidilir, dua edilir ve sevdiklerinizi ziyaret edersiniz.”

Böyle bir hikâye, çocukların Kurban Bayramı’nın önemini anlamalarına ve bu bayramı daha derinlemesine değerlendirmelerine yardımcı olabilir. Çocuklara Kurban Bayramı’nın önemini anlatmak için kullanabileceğiniz birkaç farklı hikâyeyi de sizlerle paylaşmak istiyorum:

1. SADAKA VEREN ÇOCUĞUN HİKÂYESİ:

Bu hikâye  il, bir çocuğun Kurban Bayramı’nda sadaka vermesinin önemini anlatabilirsiniz. Hikâye de, bir çocuk Kurban Bayramı’nda bir mendil satar ve kazandığı parayı ihtiyaç sahiplerine verir. Bu davranışıyla çocuk, sadaka vermenin ve paylaşmanın önemini gösterir. Hikâyeyi siz kendi cümlelerinizle zenginleştirerek çocuğunuzun bilinçaltına güzel mesajlar yerleştirebilir, güzel tohumlar ekebilirsiniz.

2. PAYLAŞIM VE DAYANIŞMA HİKÂYESİ:

Bu hikâye, Kurban Bayramı’nın dayanışma ve paylaşım ruhunu vurgular. Hikâyemizde, bir köyde yaşayan insanlar bir araya gelir ve kurban ettikleri hayvanın etini ihtiyaç sahipleriyle paylaşırlar. Bu şekilde, herkesin bayramı kutlanır ve kimse aç kalmaz. Çocuğa anlatılan bu hikâyeyle beraber bazı sorular sorabilirsiniz. Mesela: “Sence köy halkı neden birlikte kurban kesmek istemiştir? Bu köyde ortak olarak değilde tek başına küçük bir kurban kesen olmuş mudur? Sence Allah Teâlâ Kurban Bayramı’nda hangi hayvanları kurban etmemizi istemiştir? Sen bir kurban kesmiş olsaydın, kurban etini kimlerle paylaşmak isterdin? Allah Teâlâ kurban etini paylaşmamızı istediği kişileri bize söylemiş midir sence? Ne dersin, birlikte ‘Kurban kesmek’ ile ilgili ayetlere bakalım mı?”

3. YARDIMSEVER ÇOCUĞUN BAYRAMI:

Ali, mahalledeki yardıma muhtaç insanlara yardım etmeyi seven bir çocuktur. Kurban Bayramı’nda ailesinin kesmiş olduğu kurban etini mahallenin fakirleriyle paylaşırken yaşadığı sevinç ve mutluluğu anlatan bir hikâye. Bu hikâye, çocuklara yardımseverliğin ve paylaşmanın güzelliklerini gösterir. Kendiniz benzeri birçok hikâyeyi kurgulayabilirsiniz. Bu hikâyelerle çocuklara Kurban Bayramı’nın manevi değerleri, fedakârlık, yardımlaşma ve paylaşma gibi kavramlar eğlenceli ve anlaşılır bir şekilde aktarılabilir. Ayrıca hikâyelerin sonunda çocuklara bayramın İslam’daki yeri ve önemini anlatan kısa açıklamalar da ekleyebilirsiniz.

Bu hikâyeleri çocuklara anlatırken, onların bilişsel öğrenme seviyesine uygun bir dille ve anlatım tarzıyla, somuttan soyuta, kolaydan zora, değersizden değerliye ulaşacak bir bağlamda sunmak önemlidir. Hikâyeleri renkli resimlerle desteklemek, konuyu içeren çocuk kitaplarından faydalanmak ve çocukları konu hakkında düşünmeye sevk edecek interaktif sorular sorarak çocukların konuya katılımını sağlamak ve onların getirdikleri yorumları dinlemek, onların cevaplarını onaylamak, takdir etmek ve hatta “hiç böyle düşünmemiştim, teşekkür ederim” gibi değerli hissettiren cümlelerle geri dönüş vermek etkili olacaktır. Ayrıca hikâyelerin sonunda tekrardan Kurban Bayramı’nın önemini vurgulamak ve çocukları bayramı kutlamaları için teşvik etmek önemlidir.

Unutmamalıyız ki Kurban Bayramı sadece et kesmek değil, aynı zamanda Allah’a olan bağlılığımızı göstermek, yardımlaşmayı ve paylaşmayı hatırlamaktır. Bu bayramda sevdiklerinizle bir araya gelin, bol bol güzel vakit geçirin ve birbirinize destek olun.

Kurban Bayramınız mübarek olsun.