Hısımlıktan Doğan Evlilik Yasağı: Hürmet-i Musâhare
- YAZARLAR
- 1 Mart 2024
Bunlardan ilki kan hısımlığı sebebiyle evlenilmesi yasak olan kimselerdir: Bunlar kişinin usul yani üst soy hısımları (anne/baba, dedeler/nineler), füru alt soy hısımları (kişinin çocukları/ torunları), ana babanın füru (kişinin kardeşleri), dede ve ninenin sadece çocuklarıdır (amca/dayı, teyze/hala).
İkincisi, çocuğun süt annesinin belirli derecedeki yakınları arasında meydana gelen hısımlıktır (örneğin süt kardeşler gibi). Süt hısımlığı ile miras hakkı doğmasa da aralarında evlenme engeli teşkil eder. Bu gruptaki hısımlarda kendileriyle ebediyen evlenilmesi yasak olan kimseler arasında yer alırlar.
Üçüncü gruptakiler ise hürmet-i musâhare, yani evlenmeden doğan akrabalık (hısımlık) sebebiyle kendileriyle evlenilmesi devamlı yasak olan kimselerdir. Kur’ân-ı Kerîm sıhriyet yoluyla devamlı evlenme engeli olan kimseleri Nisâ suresinde dört grupta açıklamıştır:
AİLE
Akrabaların Evlilik İlişkisine Katkıları
1) Üvey kızlar: “…kendileriyle zifafa girdiğiniz karılarınızdan olup himayelerinizde bulunan üvey kızlarınızla evlenmeniz size haram kılındı.”[1] Buna göre bir erkeğin evlendiği hanımının başka bir kocadan olma kızları ile oğlunun veya kızının kızları ile evlenmesi üvey baba olarak ebediyen haram kılınmıştır.
2) Kayın valideler: “…. Eşlerinizin anneleri …ile evlenmeniz haram kılındı.”[2] Bir erkek evlendiği kadının annesi ve ninesi ile ebedî olarak evlenemez bunun sebebi dinimizce haram kılınmış olmasıdır. Bu haramlık ölüm veya boşanma olması durumunda bile geçerliliğini devam ettirmektedir.
3) Baba ve dedenin kızları: “Babalarınızla evlenmiş olan kadınlarla evlenmeyin. Ancak (cahiliye devrinde geçen) geçmiştir. Şüphe yok ki o bir hayâsızlıktır.”[3] Bir kimse babasının ve dedelerinin karısı ile yani üvey ana ve nineleriyle evlenemez.
4) Gelinler: “Kendi sulbünüzden (soyunuzdan) gelmiş oğullarınızın karısı size haram kılındı.”[4] Buna göre bir kimsenin oğlunun karısı ve torunlarının karısı ile evlenmesi de haram kılınmıştır.
Yukarıdaki dört grupta açıkça beyan edilen evlenmeleri ebedi haram olan sıhri hısımları özetleyecek olursak şunlardır: Üvey anne, üvey nine, gelinler, kayınvalide ve eşin her iki taraftan nineleri, üvey kızlar veya bu durumda olan kız torunlardır.
