Gastrit: Nedir, Nedenleri, Tanı ve Tedavisi

Avrupa’da yaklaşık 100 kişiden 20 kişide akut gastrit görülmektedir. İleri yaşlardaki yetişkinlerde görülme oranı daha yüksektir.

Gastrit, midenin iç tabakasında bulunan mukozanın çeşitli nedenlerle iltihaplanması olarak tanımlanır. Bu mukoza tabakası mide duvarını mide asidi ve mikroplara karşı korur. Gastrit, mukozanın koruyucu astarı tahriş olduğunda veya hasar gördüğünde ortaya çıkan iltihaplanmaya denir. İltihap uzun süre devam ederse mide duvarı zarar görebilir veya ülser oluşabilir. Gastrit genellikle kendiliğinden iyileşir. Mide mukozası artık organ duvarlarını yeterince koruyamazsa iltihaplanma ve yaralanmalar meydana gelebilir. Bu hasar tedavi edilmezse mide ve duodenumda ülser gelişebilir ve kanama gibi ciddi komplikasyonlara yol açabilir.

Mide mukozasının kronik iltihaplanması durumunda, kalıcı olarak iltihaplanan mukoza zarı bazen anemiye de yol açar. Kötü huylu bir tümör çok nadiren gelişir.

GASTRİT ÇEŞİTLERİ

Akut ve kronik olmak üzere iki farklı gastrit çeşidi vardır. Akut gastrit, bariz bir şekilde fark edilen gastrointestinal şikâyetlerle fark edilir hâle gelir. Bu belirtiler genellikle birkaç gün sonra kendiliğinden geçer. Kronik gastrit genellikle belirgin semptomlar olmadan kalabilir. Bazen mide ülseri semptomlarına neden olana kadar fark edilmez.

GASTRİT BELİRTİLERİ NELERDİR?

Gastrit belirtileri arasında öncelikle üst karın bölgesinde kazınma, göğüste yanma hissi veya ağrı bulunur. Yemek yenilmesi sonucunda belirtilerde artma veya azalma olabilir. Aynı zamanda mide bulantısı, geğirme hissi ve yemek yedikten sonra karın bölgesinde dolgunluk hissi de gastrit belirtileri arasındadır.

GASTRİT NASIL TEŞHİS EDİLİR?

Belirtiler ve semptomların yanı sıra kişinin önceki hastalıkları ve ilaç kullanımı hakkında konuşulur. Daha sonra doktorunuz mide bölgesini ve üst karın bölgesini muayene eder. Bu muayene, gastritin ilk teşhisini sağlayabilir. Ardından gastroskopi ile daha detaylı teşhis konulabilir. Muayene sırasında ağızdan ve yemek borusundan mideye sokulan gastroskop adı verilen bir alet kullanılır. Mukozanin göze çarpan bölgelerinden doku örneği alınır. Bu numuneler daha sonra Helicobacter pylori bakterisi veya kanser gibi hücre değişiklikleri açısından incelenebilir.

Doktorlar bazen Helicobacter pylori enfeksiyonunu saptamak için özel bir nefes testi kullanırlar. Ancak kan veya dışkı testi gibi başka yöntemlerle de tespit edilebilir.

İLAÇSIZ TEDAVİ

İnflamasyonun şiddeti, belirtileri ve nedenleri gastritin nasıl tedavi edileceği konusunda belirleyicidir.

Akut gastritte asitli içecekler ve nikotinden kaçınmak önemlidir. Ek olarak, peksimet veya yulaf lapası gibi yumuşak yiyecekler ve dinlenme  tavsiye edilir. Öte yandan gastritli kişiler kahve ve siyah çay ayrıca yağlı ve baharatlı yiyeceklerin tüketiminden kaçınmalıdır. Bir veya iki gün yemek yememeyi veya sadece küçük porsiyonlar hâlinde yemek yemeyi öneriyoruz. Stres semptomları kötüleştirir. Bu yüzden stresten uzak durmanızı da tavsiye ediyorum.

İLAÇ TEDAVİSİ

Semptomlar devam ederse veya çok şiddetli ise asit önleyici ilaçlar kullanılır. Bunlar semptomlar azalana kadar alınır. Gastritin nedeni Helicobacter pylori bakterisinin neden olduğu bir enfeksiyon ise, asit önleyici ve iki antibiyotik ile birleştirilir.