Fransa’da Burka Yasaklanırken Maskenin Zorunlu Kılınması Tartışılıyor

Fransa’da 2010 yılında yürürlüğe giren yasa ile birlikte kamusal alanda yüzü örtmek yasaklanmıştı. Buna karşın Pazartesi günü itibariyle sokağa çıkma yasağının kaldırılmasıyla birlikte Covid-19 tedbirleri kapsamında maske takmanın zorunlu olduğu açıklandı.

Salgından dolayı maskeyi zorunlu hale getiren Fransız devleti, ağız ve burnunu toplu taşımada örtmeyenlere 135 euro kesileceğini duyurdu. Fakat 2010’dan beri yüzü örtmenin cumhuriyet değerlerine aykırı olduğu savunuluyor, yüzünü örtene 35 euro ceza kesiliyordu. Maske zorunluluğunu tartışma konusu yapmayan Fransızlar, durumu benimsemiş görünüyor; nitekim yakın zamanda yapılan bir BFMTV araştırması, Fransızların %94’ünün maske takmayı desteklediğini ortaya koydu.

Ancak birçok Müslüman, din özgürlüğü savunucuları ve akademisyenler, daha düne kadar yüzün örtülmesine karşı olan bir toplumda yüzü örtmenin aniden bir erdeme dönüşmesine şaşırmış durumda. Nitekim Aix-en-Provence Bilim Enstitüsü’nde siyaset bilimcisi olan Fatima Khemilat “Eğer Müslümansanız ve dini nedenlerle yüzünüzü örtüyorsanız, para cezasına çarptırılır ve iyi vatandaş olmayı öğreten bir vatandaşlık kursuna tabi olursunuz. Ancak salgın sürecinde durum değişiyor ve iyi vatandaş olmanın yolu maske takarak yüzü örtmekten geçiyor. Devlet sizi toplum sağlığı için maske takmaya teşvik ediyor hatta zorluyor. Yüzün kapatılması davranışının bağlam ve kişiye göre farklı şekilde algılanmasını, en iyi ihtimalle keyfîlikle, en kötü ihtimalle de ayrımcılıkla açıklayabiliriz.”

Fransız İçişleri Bakanlığı, Washington Post’a yaptığı açıklamada burka yasağının insanların yüzlerini örtmek için teşvik edildikleri Covid-19 salgını sırasında da uygulanacağını doğruladı. Bakanlık açıklamasında, dini hassasiyetlerle yüzünü örten kadınlara cezai yaptırımın devam edeceğini açıkladı.

Tokalaşmamak Radikalleşme Alameti Sayılmıştı

Fransız İçişleri Bakanı Christophe Castaner tarafından birkaç ay önce açıklanan tokalaşmamak gibi radikalleşme alameti olarak görülen bazı hareketler, bugün sağlık önlemi olarak tavsiye ediliyor. Devletin bu tutumu bazı vatandaşlar tarafından ironik bulunuyor. Laiklik ve İslam uzmanı Fransız Olivier Roy ise, “Bu ikiyüzlülük değil, resmen şizofreni. Yani asıl sorun İslam. Yüzünüzü İslam için örterseniz, cumhuriyetin değerlerine uymuyorsunuz demektir. Fakat yüzünüzü İslam’la ilgisi olmayan bir nedenden dolayı örtmenizde hiçbir sorun yok” ifadeleriyle görüşünü belirtti.

Amerikan basınında yankı

The Washington Post başta olmak üzere Amerikan basını Fransa’daki bu ikili durumu ironik olarak niteledi. Dikkat çeken başlıklar arasında “Fransa, koronavirüsü kontrol etmek için maskeleri zorunlu kıldı ama burka hala yasak”, “Fransa, burka ve nikab konusunda tartışmalı bir yasağı korurken, topluma yüz maskesi takmayı zorunlu kıldı” ve “Fransa, maskeleri zorunlu hale getirmesine rağmen İslami yüz örtülerini yasaklayacak” başlıklarını görebiliriz.(c)