Duygularınızı Ertelemeyin, Hissedin!

Günlük hayatta fark ettiğimizden daha fazla durum bizi etkiler ve bazı duyguları aktif hâle getirir. Yazımın başında şunu mutlaka belirtmek isterim: Her duygu insanidir ve haklı bir duygudur. Bazı istenmeyen duyguları bastırmamız onları hissetmediğimiz anlamına gelmez. Bu sebeple hissedilen duyguyu adlandırıp onu tetikleyen unsuru bulmak, bu duyguyu yönlendirmenin etkili bir yolu olacaktır.

DUYGULARI DESTEKLEYİCİ İFADELER

Ebeveynleri tarafından duyguları yeterince dikkate alınmayan veya hissettiklerinin yanlış olduğu mesajını alan çocuklar çok erken dönemlerde duygularını bastırmayı öğrenirler. Bu onlar için bir savunma mekanizması hâline gelir. “Bunda korkacak bir şey yok” veya “Utanacak ne var şimdi?” gibi cümleler, çocuğa hissettiğinin istenmeyen veya yanlış bir duygu olduğu hissini verir. Bunun yerine “Görüyorum korkuyorsun, yanındayım, güvendesin” veya “Sanırım biraz utandın, eskiden ben de böyle durumlarda utanırdım” gibi destekleyici ifadeler, çocuğun duygusunu anlamasına, hissettiğinin doğal olduğuna ve bununla mücadele yolları bulmasına yardımcı olacaktır.

Bugün birçok yetişkin, çocuk yaşlarda duygularına karşılık bulamayıp, onları bastırmayı bir koruma mekanizması olarak keşfettiği için duygularını yönetmekte zorlanıyor. Peki duygular nasıl bastırılır?

• Dikkat dağıtma

Sinir, öfke, kıskançlık gibi kötü hissettiren duyguları bastırmak adına yüzeysel mutluluk veren eylemler ile dikkati dağıtmak.

• İçine atmak

Üzüntüsünün, hayal kırıklığının karşısındaki insan tarafından anlaşılmayacağını, hafife alınacağını düşünmekten, o duyguyu ifade etmemeyi tercih edip kendi içinde baş etmeye çalışmak.

SAĞLIKLI DUYGU YÖNETİMİ

Bu tür eylemler duyguları sadece bastırmaz aynı zamanda erteler. Zamanla birikmesine ve bir duygu patlamasına sebep olabilir. Oysa duyguları yönetebilmek, bizi hissettiğimiz duygunun esiri olmaktan korur. Bize duygusuz davranmak zorunda olmadığımızı öğretir ve gayet insani olan duyguları hissetmemize müsaade eder.

Duygu yönetimi çocuk ve yetişkinlere ne kazandırır:

1. Strese karşı direnç
2. Sağlıklı karar verme imkânı
3. Daha az pişmanlık
4. Özgüven
5. Kötü duygularda kaybolmamak

ÇOCUKLARDA DUYGU YÖNETİMİNİ

Ebeveynler öncelikle çocuğun yaşadığı duyguyu ciddiye almalı ve ifade edebilmesine de yardımcı olmalıdır. Daha sonrasında bu duygunun arkasında saklanan ihtiyacı bulmak için gayret sarf edebilir. Bunun için çocukları gözlemlemek gerekir. Daha sonrasında bu ihtiyacın giderilmesi konusunda çocuğa destek olmak veya ihtiyacını karşılamak ebeveynin yapabilecekleri arasındadır. İnsana kötü hissettiren duyguların arkasında giderilmeyi bekleyen bir ihtiyaç vardır.

YETİŞKİNLERİN İHTİYACI

Son olarak yetişkinlerin duygu yönetimini kazanmalarında yardımcı olacak birkaç öneri sunmak istiyorum:

1. Duygularını ciddiye al. Böyle hissettiğin için kendini suçlama! “Bana tam olarak ne böyle hissettirdi” sorusunu sor kendine.
2. Düşüncelerini yokla. Negatif düşüncelerinin temelindeki sebebi ara. Düşüncelerin duygular üzerinde büyük etkisi vardır. “Sevilmeyi hak etmiyorum” diye düşünürsen yalnızlık ve yetersizlik duygusunu çok yoğun yaşayabilirsin. “Her insan gibi sevilmeye değerim” düşüncesini taşırsan duygu olarak da kendini değerli hissedebilirsin.
3. Öyleyse önce düşüncelerini sonra duygularını değiştir.
4. Sana iyi gelen insanlara ve işlere odaklan.
5. Harekete geç. Kendini kötü hissettiğin anlarda fiziksel olarak hareket etmen (yürüyüş, spor) ilk dört maddeyi hayata geçirmende fayda sağlayacaktır.