Kur’an’da Çocuk Emzirme

Kur’an’da çocuk emzirme ile ilgili dinî kurallar açıkça geçmektedir. Belirtilen çerçevede ebeveynlere belli bir ölçüde esneklik de sunulmuştur.

Anne yeni doğmuş bebeğini emzirmek zorunda mıdır?

Mâlikî mezhebi dışındaki diğer mezheplere göre anne çocuğunu diyaneten emzirmek zorundadır. Fakat kazaen (hukuk açısından) emzirmek zorunda değildir. Bu sebepledir ki, anne zaruri bir durum olması dışında kazaen çocuğunu emzirmeye zorlanamaz. Zaruri durumdan maksat, çocuk annesinden başka bir kadını emmezse; çocuğun babası yoksa, ya da çocuğun veya babasının süt anne tutacak kadar mali güce sahip olmaması; çocuğun babasının, çocuğun kendi annesinin dışında birini bulamamasıdır.

Cumhur dediğimiz çoğunluğu oluşturan bu mezheplere göre, “Emzirmeyi tamamlatmak isteyen (baba) için, anneler çocuklarını iki tam yıl emzirirler”^[1] ayeti, annenin çocuğunu emzirmeye mecbur olduğunu ifade eden bir unsur taşımaz. Bu ayetteki emir (emzirirler), nedb (teşvik) manasınadır ve Allah’ın annelere çocuklarını emzirmeleri için bir tavsiyedir.

Mâlikî mezhebi alimlerine göre emzirme hem diyanet yönüyle hem de kazâ (hukuk) yönüyle anne üzerine vaciptir. Ana sütü çocuk için son derece faydalı bir nimettir. Çocuğun emzirilmesi bir insanlık görevi ve çocuğun en doğal hakkıdır.

HAYAT | 26 Mayıs 2021 Kur’ân-ı Kerîm Okumak 26 Mayıs 2021

Bebek ne zaman sütten kesilir?

Bir çocuğun ne kadar süre ile süt emeceği ve hangi şartlarda sütten kesilebileceği gibi konular Kur’ân-ı Kerîm’de açıkça ifade edilen hususlardandır. Şu aşağıdaki iki ayeti içtihatlarına delil olarak kabul eden İmam-ı Âzam’ın dışındaki Hanefi mezhebi; Şâfiî, Mâlikî ve Hanbelî mezheplerine göre, çocuğun süt emme hakkı iki yıldır.^[2]

İmam Azam ise çocuğun otuz ay boyunca emmesini çocuğun hakkı olarak görüyor.^[3] Ana ve baba süreler dolmadan da çocuğun artık emmeye ihtiyacı kalmamıştır ve normal gıdalarla beslenebilir düşüncesinden hareketle çocuğu sütten kesebilirler. Bunu yapmakla herhangi bir günaha da girmezler.

Hamilelik esnasında bir önceki çocuğun emzirilmesi dinen caiz midir?

Annesi hamile olan çocuğun emmeye devam edip etmemesi konusunu kesin bir hükme bağlayan herhangi bir ayet veya hadis yoktur. Böyle durumlarda belirleyici olan husus, annenin sağlığı ve bebeğin anne sütüne olan ihtiyacıdır. “Hamile hanımların emzirmeyi bırakmalarını emretmeyi düşündüm. Fakat Rumların ve Fârisîlerin emzirmeye devam ettiklerini ve bunun hamileliklerine zarar vermediğini öğrenince bundan vazgeçtim.”^[4] hadîs-i şerifi de bu söylediğimiz hükmü desteklemektedir. Buna göre; hamile bir kadının çocuğunu emzirmeye devam etmesi dinî bakımdan yasak değildir.

^[1] Bakara suresi, 2:233.

^[2] Bakara suresi, 2:233, Lokmân suresi, 31:14.

^[3] Ahkaf suresi, 46:15.

^[4] Ebû Davud, Sünen, Tıb, 16.