Başörtülü Hâkimler ve Memurlar

Almanya’da başörtülü Müslümanları ilgilendiren birçok başörtüsü hükümlerine ek olarak, yeni bir karar daha eklendi. Bavyera Hâkimleri ve Savcılar Yasası’nın 11. maddesinin 2. paragrafı şu şekilde değiştirilmişti: “Hâkimler ve savcılar, davalarda veya bağımsızlıkları, tarafsızlıkları veya yasa ve düzene münhasır bağlanması konusunda şüpheler doğurabilecek tüm resmî eylemlerde görünür herhangi bir dinî veya ideolojik sembol veya kıyafet giyemez.” Bunun üzerine İslami bir cemaatin Müslüman kadınların ayrımcılığa uğrayacağı gerekçesi ile yaptığı başvuru üzerine Bavyera Anayasa Mahkemesi, Bavyera Hâkimler ve Savcılar Yasası’ndaki değişikliğin anayasa ihlali sayılamayacağına karar verdi. Bavyera Anayasa Mahkemesi 14 Mart 2019 tarihinde verdiği söz konusu kararla, “hâkim ve savcılar için mahkemelerde dinî veya ideolojik sembollerin veya giysilerin yasaklanmasının Bavyera Anayasası ile uyumlu olduğuna” hükmetti. Eyalet Anayasa Mahkemesi aldığı kararı, devletin ve kurumlarının tarafsızlık yükümlülüğünün yanı sıra müdahillerin negatif inanç ve din özgürlüğüne, yani “hiçbir inanca sahip olmama hakkı”na sahip olması ile gerekçelendirdi.

Bu kararın ancak Federal Anayasa Mahkemesi’nin aynı doğrultuda karar vermesi durumunda yön verici olabilecek. Bu durumda davacının Federal Anayasa Mahkemesi’ne gitmesi durumunda, davayı kazanma ihtimali olabilir. Daha önceki kararlarda görüldüğü gibi Federal Anayasa Mahkemesi daha özgürlükçü davranarak başörtüsü yanlısı kararlar verebiliyor. Bu arada, Yüksek Mahkeme, duvardaki bir haç ile başörtüsü takan kişinin karşılaştırılamayacağına ilişkin bir dava hakkında daha önce bir yorum yapmıştı. O karara göre haçın asıldığı duvar temel hakların sahibi değilken, başörtüsü takan kadın temel hakların sahibidir. Haç belirli durumlarda kaldırılabilir veya kaldırılmalıdır, ancak başörtüsü kalabilir.

Yüksek Mahkeme’nin kararına rağmen Bavyera Anayasa Mahkemesi bu içtihadı dikkate almamış görünüyor. Zira, mahkeme salonlarındaki haçlara izin vermeye devam edip, hâkim ve savcılara dini sembolleri yasaklayan yasayı anayasaya aykırı görmüyor. Bavyera Anayasa Mahkemesi’ne göre haç, başörtüsünün aksine bağımsızlık ve tarafsızlık hakkında şüphe uyandırmıyor. Devlet dairelerinde başörtüsü ile çalışan sayısız başka örnekler de bulunuyor. Öğretmenlerin yanı sıra, gençlik, finans veya şehir idarelerinde çok sayıda çalışan bulunmakta. Yüksek Mahkeme’nin içtihatları neredeyse her zaman kadınların lehine olarak alınıyor. Buna rağmen başörtülülere çıkış veren bazı eyaletler bulunmaktadır.

Aslında, sonuç olarak, bu gibi sebeplerden dolayı çıkış verebilmek için yüksek standartlar belirlenmelidir. Dolayısıyla, hâkimler ve savcılar hakkında verilecek bir karar yönlendirici olacaktır. Almanya’daki Yüksek Mahkeme’nin bu konu hakkında  yapacağı yorumu ise merakla bekliyoruz.