Deprem Felaket Mi?

Deprem algımızın ne kadar doğru, ona yüklediğimiz anlamın ne ölçüde sahih olduğunu sorgulamak durumundayız. Vukuundan sonra ortaya çıkan yıkımlar, can ve mal kayıpları göz önüne alınarak, deprem genelde felaket, musibet, bela olarak nitelendiriliyor. Sanki, bu üzücü sonuçlar, depremin ürünüymüş gibi değerlendiriliyor. Oysa, hakikat öyle değil.

YAZARLAR | 28 Şubat 2023 Doğal Afetler Bize Ne Söyler? -II- 28 Şubat 2023

Deprem Sünnetullah Gereği Olur

Deprem, yerkürenin yapısal özelliklerinin doğal sonucu olarak zuhur eden doğal bir olaydır. İslam düşüncesi açısından şöyle diyebiliriz: Deprem Allah’ın evrene, varlık dünyasına koyduğu yasaların (sünnetullah) gereği olarak ortaya çıkmaktadır ve anlamı, işlevleri (hikmetleri) vardır. Allah’ın varlık dünyasına koyduğu bu yasalarda, nizamda şuna buna göre değişiklik olmaz (Fatır suresi, 43:35). Bu yasalar herkes için aynı şekilde hükmünü icra eder. İnsanların görevi, varlık dünyasını, onda geçerli olan yasaları (sünnetullahı) iyi tanımak, anlamak, açıklamak ve ona göre hareket etmeyi becermektir. Bunu yapma başarısını gösterdiği oranda insanlar hayatı güzel yaşayacak, kötülüklerden uzak kalacaklardır.

Bu demektir ki, deprem özünde kötülük taşımıyor, o bir felaket değil. Belki çok önemli yararları vardır, berekettir. Sözgelimi, organik olmayan madenlerin tamamı, vadiler,  şelaleler, yararlı mineraller, ılıcalar doğal maden suları deprem fay hatlarıyla oluşuyor. Daha kim bilir ne tür yararları vardır!

Bunların neler olduğunu ilgili bilim insanları araştırıp açıklamakla yükümlüdürler. Şayet deprem bizatihi felaket olsaydı, aynı şiddette iki farklı yerde meydana gelen deprem aynı sonuçları doğururdu. Oysa öyle olmuyor: Bir yerde 6 şiddetinde deprem olunca büyük yıkımlar ve ölümcül sonuçlar ortaya çıkarken, başka bir yerde 8 şiddetinde bir deprem sonucunda hiçbir ciddi yıkım oluşmuyor.  Bu gösteriyor ki, ortaya çıkan yıkımlar, mal ve can kayıpları, depremin ürünü değil, insanların yerküreyle(depremle) yanlış ilişki biçimlerinin, kendi eylemlerinin sonuçlarıdır. Tıpkı, salt rahmet olan yağmur sonrasında, yanlışlarımız yüzünden sel felaketinin oluşması gibi.

Allah Kullarına Zulmetmez

Depremin kendisinin kötülük ürettiği söylenirse, o takdirde depremi doğuran düzeni yaratan Allah’ın böylece, iyi-kötü, suçlu-suçsuz, çocuk-yaşlı ayırımı yapmaksızın herkesi cezalandırdığı iddia edilmiş olur. Oysa, merhametle muamele etmeyi kendisine ilke edinmiş olan Allah (En’âm suresi,6:12), bundan münezzehtir. “Allah, asla insanlara zulmedecek değildir, fakat onlar kendilerine zulmediyorlar.” (Tevbe suresi,9:70)