Şaban Ayında Yapılacak İbadetler Nelerdir? Berat Kandili Nedir?

Şaban ayında yapılacak ibadetler nelerdir?

Peygamber Efendimiz (s.a.v.)’in ramazan ayının dışında en çok oruç tuttuğu ayın şaban ayı olduğunu şu hadîs-i şerif ifade etmektedir: Üsâme b. Zeyd anlatıyor: Ya Rasûlallah; “Şaban ayında tuttuğunuz kadar başka aylarda oruç tuttuğunuzu görmedim.” dedim. Şöyle cevap verdi: “Bu ramazan ve recep ayı arasında olan ve insanların gaflet ettikleri bir aydır. Ameller o ayda Alemlerin Rabbine yükseltilir. Ben de oruçlu olduğum hâlde amellerimin yükseltilmesini severim.”[1]

Ramazan ayına temiz bir ruh hâliyle girmek için eksik ve noksanlarımızdan pişman olarak tövbe ve istiğfarda bulunmak gerekir. Bu aylar manen temizlenme ayıdır. Bu aylar vesilesiyle öncelikle iman ve salih amel yönünden nefis muhasebesi yapılmalıdır.  Bolca namaz kılarak, oruç tutarak bedeni ibadetleri, çoğaltmalı; sadakalar vererek de nafile mali ibadetler artırılmalıdır. Etrafımızdaki insanlarla aramızdaki –varsa- kırgınlıklar giderilmelidir. Kur’an okunmalı, anlamaya çalışılmalı ve o güne kadar kazanılan güzellikleri yok edecek çirkinliklerden uzak durulmalıdır.

Berat Kandili’nin anlamı nedir?

Berat kelimesi Arapça “Beraet” kelimesinden gelir. Beraet ise sözlükte, “borçtan, cezadan ve sorumluluktan kurtulmak; temize çıkmak, uzak olmak, ilişkiyi kesmek’’ anlamlarına gelir. Dilimizde ise, berat, berî olmak, aklanmak, temiz ve suçsuz çıkmak anlamlarında kullanılmaktadır. Şaban ayının 15. gecesine “Berat Gecesi” denilir. Duhan suresinin ilk ayetlerinden hareketle Kur’ân-ı Kerîm’in dünya semasına toptan indiği gece olarak da anlatılmıştır.[2]

Berat Kandili’nin faziletleri nelerdir?

Efendimiz (a.s.) şöyle buyuruyor: “Şaban ayının yarısı gecesi (Berat gecesi) olunca, onu ibadet ve taatle geçirin. Gündüzünde de oruç tutun. Allah, o gece güneş batınca dünya semasına (rahmetiyle) tecelli eder ve fecir doğana kadar: ‘Yok mu benden af isteyen affedeyim; yok mu benden rızık isteyen vereyim, yok mu bir musibete uğrayan ona âfiyet vereyim (beladan kurtarayım) Şöyle olan yok mu? Böyle olan yok mu?’ buyurur.”^[3]

Bir kısım İslam âlimlerinin beyanına göre, bu gece birçok sır ve manalara sahiptir. Duhan suresinin ilk ayetlerinde “mübarek gece”nin Berat gecesi olduğu ve bu gece amellerin, rızıkların, ecellerin, hastalıkların, yazıldığı, kullara pay edildiği ve görevli meleklere teslim edildiği ifade edilmiştir.^[4]

Yine bu gecenin, Peygamberimiz (s.a.v)’e, ümmeti hakkında umumi şefaat hakkının verildiği gece olduğu bildirilmiştir.^[5]

[1] Nesaî.

[2] Duhan suresi, 44: 1-5.

[3] İbn Mâce, İkame, 191.

[4] Kur’ân-ı Hakim ve Meal-i Kerîm, Hasan Basri Çantay, C.3, shf. 904.

[5] Hak Dini Kur’an Dili, Elmalılı M. Hamdi Yazır, C.6, shf.396-398.