Almanya’da Aşı Zorunluluğu

Alman hukukuna göre devlet aşağıdaki şu maddeler söz konusu olduğu takdirde kişinin temel haklarına müdahale edebilir:

1. Meşru bir hedef (Alm.: Legitimer Zweck)
2. Uygunluk (Alm.: Geeignetheit)
3. Gereklilik (Alm.: Erforderlichkeit)
4. İsabetlilik (Alm.: Angemessenheit)

Dolayısıyla olası bir aşı zorunluluğunda devlet kişinin temel haklarına müdahale edebilir. Bahsi geçen maddeleri açıklayalım:

1. Meşru bir hedef: Koronavirüs ile mücadelede sürü bağışıklığı hedefinden vazgeçildi. İlk etapta verilerin yeterli olmadığı fark edildi. Hâlâ tam olarak % 100 baz alınabilecek veriler ve bilgi yok. Meşru bir hedefin ise net olması gerekiyor ve sadece “koronaya karşı” demek yetmiyor. Gündemden düşmeyen bir hedef ise “sağlık sistemin çökmesini engellemek” denebilir. Bunu varsayalım.
2. Uygunluk: Yapılacak olan müdahale (bu durumda aşı zorunluluğu) hedefe ulaşmak için uygun olması gerekiyor. Aşı, hastalığı geçirme gibi, kişiden kişiye farklı etki yapıyor. Zaten korumalı olan (hastalığı geçirmiş, aşılı ve antikoru yüksek olan) kişiyi tekrar aşılamak hukuken uygun değildir. Dolayısıyla antikor testleri de dahil olması gerekir. Bir başka sorun ise aşıların varyantlarda istenilen etkiyi göstermemesi. Alman Adalet Bakanı da tekrar aşı gerekmesi ihtimalinden ötürü aşı zorunluluğu ihtimalini düşük görmekte. Aslında siyasiler dolaylı yoldan aşıların uygunluğundan şüphe duyduklarını, 2G+ kuralı ile göstermiş oluyorlar. Zira 2G+ kuralıyla aşıyla değil testle asıl güvenceyi elde ediyoruz mesajı oluşuyor. Portekiz buna bir örnek: % 90’dan fazla aşı oranı olan ülkede hasta sayısında patlama yaşandı. Dolayısıyla aşı istenilen etkiyi göstermiyor ve bu durumda bir aşı zorunluluğu Alman Anayasasına aykırı olabilir.
   3. Gereklilik: Atılacak adımdan daha hafif bir yöntem olmaması gerekir. Buna göre aşı zorunluluğunda Omicron varyantının genelde kolay geçen bir varyant olması hasebiyle doğal bağışıklığın elde edilme olasılığı yüksek. Doğal bağışıklık ise sağlık sisteminin çökmesini engelleyen hafif müdahale kapsamına giriyor.
3. İsabetlilik: İsabetli olabilmesi için yukarıda dile getirilen sorunların çözülmesi gerekiyor.

Temel haklara müdahaleyi meşru kılan dört madde incelendiğinde, mevcut durumda aşı zorunluluğu zor görünüyor. Ayrıyeten sorun teşkil eden bir mesele ise sadece belli aşıların belli hakları vermesi. Örneğin Dünya Sağlık Örgütü’nün önerdiği Coronavac aşılı statüsüne ulaştırmıyor. Halbuki benzer bir koruma etkisine sahip. Bu durumda sebepsiz bir eşitsizliktir doğar ve bu da anayasanın 3’üncü maddesine aykırıdır. Aşı zorunluluğu geldiği takdirde sebepsiz ayrım yapılmaması gerekir.