Belçika’da Müslümanlar Helal Kesim Yasağını AİHM’e Taşıyor

Belçika İslam Temsil Kurumu (EMB) ve Belçika İslami Kurumlar Koordinasyon Konseyi (CIB),  Flaman ve Valon bölgelerindeki dinî usullere göre hayvan kesimine yönelik yasakları Strasbourg’daki Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’ne (AİHM) taşıdı. Yapılan açıklamada, Belçika Anayasa Mahkemesi’nin, Flaman ve Valon bölgelerinde uygulamaya konan dinî usullere göre hayvan kesimine yönelik yasakları onaylamasından sonra AİHM’e başvurulduğu kaydedildi.

Kuruluşlardan yapılan basın açıklamasında “hukukun üstünlüğünün, Avrupa çapında savunmasız azınlıklara karşı sembolik bir savaş yürüten popülist hareketlerin artan siyasi ve sosyal baskısına boyun eğmemesi gerektiğine” dikkat çekildi.

Eylül ayında Belçika Anayasa Mahkemesi, Valon ve Flaman’da hayvanların önceden bayıltılmadan kesilmesine ilişkin yasağa karşı yapılan temyiz başvurularını reddetmişti. Hayvanın bayıltılmasına ilişkin bu genel yükümlülük, 2019’dan beri her iki bölgede de yürürlüktedir.

Basın açıklamasında, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin Avrupa’daki insan haklarının ve temel özgürlüklerin nihai koruyucusu olduğuna dikkat çekildi, Kuruluşlar tarafından yapılan açıklamada Müslüman toplumun AİHM’in helal kesim yasağına karşı bir karar vermesini umdukları belirtildi.

HELAL KESİM YASAĞINDA HUKUKİ SÜREÇTE NE OLDU?

Belçika’nın Hollandaca konuşan Flanders ve Fransızca konuşulan Valon bölgeleri, 2017 yılında çıkardığı bir yasa ile hayvanların Yahudilerin koşer standartlarına uygun, Müslümanların ise kurban gibi dinî törenleri bağlamında bile, ön bayıltma olmaksızın kesim yapmasını yasaklamıştı.

Helal kesim yasak kararının, Flaman bölgesinde kabul edilmesinin ardından yasağa karşı Belçika İslam Temsil Kurumu ve Belçika İslam Koordinasyonu, Belçika Anayasa Mahkemesinde dava açmıştı. Yahudi cemaatler de karara karşı ayrı bir dava açtı. Belçika Anayasa Mahkemesi ise geçen yıl hem Müslümanlar hem de Belçika’daki Yahudi Kuruluşları Koordinasyon Komitesi tarafından açılan davayı, yasaların AB düzenlemelerini ihlal edip etmediğini belirlemek için Avrupa Birliği Adalet Divanı’na göndermişti.

Avrupa Birliği’nin en yüksek mahkemesi olan Avrupa Adalet Divanı ise 17 Aralık 2020’de açıkladığı kararında, Belçika’nın Yahudi ve Müslümanların “dinî kurallarına aykırı bir şekilde, hayvanların kesim sürecinde bayıltılmalarını isteyerek, dinî haklarını ihlal ettiği” yönündeki iddialarını reddetmişti. Avrupa Adalet Divanı dinî usullere göre kesim yasağına ilişkin takdiri Belçika Anayasa Mahkemesi’ne bırakmıştı. Belçika Anayasa Mahkemesi de 1 Ekim’de yasağı getiren yasaların din özgürlüğü ile uyumlu olduğuna hükmetmişti.