Çocuklarda Ve Gençlerde Teknoloji Bağımlılığına Dikkat

Yeni tip koronavirüs salgını sürecinde sosyal yaşantının kısıtlanması ve evde daha fazla zaman geçirilmesi nedeniyle teknolojik cihazların kullanımında artış yaşandığı gözlemleniyor. Hayatın ayrılmaz bir parçası hâline gelen telefon, bilgisayar, akıllı cihazlar, oyun konsolları gibi dijital aygıtların kontrolsüz kullanımı, teknoloji bağımlılığını tetikliyor.

BİRÇOK KİŞİ BAĞIMLI OLDUĞUNDAN HABERDAR DEĞİL

“Teknolojinin insanı kontrol etmesi” ve “Dijital teknolojilerle bireyin sağlıksız iletişim kurması” şeklinde tanımlanabilen bu bağımlılık türü, sorumlulukları yerine getirmemeye, çok uzun kullanımına bağlı olarak ilişkilerin bozulmasına ve fizyolojik ya da psikolojik açıdan zarara yol açabiliyor. Her yaşta teknolojinin problemli kullanımı söz konusuyken, birçok kişi bağımlı olduğunun farkına varmadan hayatını sürdürüyor.

Teknolojiden fayda görmek için amaçlı, işlevsel, güvenli ve sağlıklı kullanım şart

Uzmanlar teknoloji bağımlılığına büyük oranda internete bağlı dijital teknolojilerin sebebiyet verdiğini kaydediyor, çünkü internetin çok farklı boyutları bulunduğunu ve bu çeşitliliğin insanın uzun süre ve zarar görebileceği şekilde içeriğe maruz kalmasına, vakit kaybetmesine yol açtığını aktarıyor.

Akademik verilere işaret eden uzmanlar, kimyasal bağımlılık fizyolojik, psikolojik ve sosyal anlamda neleri etkiliyor, ne kadar zarar veriyor ve neye mal oluyorsa online oyun ve kumarın da insana o kadar zarar verdiğini kaydediyorlar.

EN BÜYÜK PROBLEM “ALGI”

Teknoloji bağımlılığında en büyük problem “algı”. Buna göre teknoloji bağımlılığı toplum içerisinde kimyasal bağımlılıklar kadar zararlı değil. Bundan dolayı da insanlar tedaviyi gerekli görmüyor.

Teknolojiyi fayda görmek için kullanırken şu noktalara dikkat etmek gerekiyor:

• Amaçlı kullanım

“Ben niçin bilgisayarın, telefonun, internetin ya da teknolojilerin herhangi bir uygulamasının başındayım?” Bunun içerisinde öğrenmek, eğlenmek olabilir ancak buna bir çerçeve çizilmezse orada problemler yaşanabilir.

• İşlevsel kullanım, yani hayatı kolaylaştıracak şekilde kullanmak.

Burada ise biri, güvenli kullanım, yani kullanımından dolayı zarar görmeyecek bir bilince sahip olmak gereklidir. Bir diğeri sağlıklı kullanım. Bu dönemde, özellikle gençlerde fiziksel problemlerin çok ortaya çıktığı gözlemlenmektedir. Duruş bozuklukları, kas-kemik ağrıları, kiloyla alakalı problemler gibi. Yetişkinlerde de benzer sorunlar mevcut. Sağlıklı kullanım için telefon veya bilgisayar ya da herhangi bir dijital aygıt ile geçirilen zaman dilimine dikkat etmek gerekmektedir. Uzun süreli kullanım, yukarıda belirtilen sağlık sorunlarına neden olabilir.

EBEVEYNİN TUTUMU ÇOK ÖNEMLİ

Yetişkinlerin “teknoloji bağımlılığı” denildiğinde sadece çocuklar ve gençler için değil, kendileri için de ne yapmaları gerektiğini düşünmelerini önemlidir. Nitekim çocuklar büyük oranda toplumun kültürünü paylaşıyor ve bu kültürü paylaşmaya anne babalarından, etraflarındaki erişkinlerden başlıyor. Anne, baba, “Ne kadar kullanıyorum? Ne kadar amaçlı, işlevsel, güvenli, sağlıklı?” Bunu değerlendirecek, ondan sonra çocuğuyla alakalı dertlenmeye başlayacak.

BAĞIMLI KİŞİYE YOL GÖSTERMEK

Teknoloji bağımlısı kişinin bunu kabul etmesi zaman alabilir. Bu nedenle etrafındakilerin ona yardımcı olması fayda sağlayacaktır. Bu süreçte yardım etmek, inatlaşmak, emir vermek, yasaklamak olarak değil, bağımlı kişinin hayatını kolaylaştırmak, zenginleştirmek ve ona başka yollar göstermek olarak algılanmalıdır.

PANDEMİ, ÇOK BOYUTLU OLARAK ZOR BİR DÖNEM

Pandemi, çok boyutlu olarak zor bir dönem. Bu zor dönemde insanlar, sağlıklı bir psikolojik destek bulamadıklarında sağlıksız yollara başvurdu. Bu sağlıksız yollardan biri de dijital teknolojilerin amaçsız, ölçüsüz ve sınırsız kullanımı oldu.

Bu dönemde özellikle çocuklar daha fazla sosyalleşmesi için dışarı çıkacakları izin saatlerinde oyun alanları içinde oynatılmalı. Çocuğun psiko-sosyal yönden gelişmesini, yeteneği doğrultusunda kabiliyetlerini keşfedebileceği alanlarda olması sosyalleşme açısından büyük önem taşır.

TATİLLERİ İYİ DEĞERLENDİRMEK LAZIM

Pandemi süreci ve Avrupa’nın birçok ülkesinde okulların tatil olması çocuklarla baş başa kalmak için iyi bir fırsat olarak yeniden değerlendirilebilir. Veliler bu süreci yorgunluk olarak algılayabilir, fakat bunu bir fırsat, geçiş dönemi, salgına karşı alınması gereken bir tedbir olarak görmek gerekiyor. İnsan sosyal bir varlıktır. Kovid-19 kurallarına uyularak çocuklarla oyun gruplarında bulunulmalı, geleneksel el sanatları yapılmalıdır. Her ne kadar dijital ortamın sunmuş olduğu zenginlikler olsa da sonbahar tatilinde dijital ortamın dışındaki sosyal alanlara çocuklarımızı taşımak son derece yararlı olacaktır.