“Çin, Müslüman Türklere Sistematik Zulüm Yapıyor”

İnsan Hakları İzleme Örgütü (HRW), Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde insanlığa karşı suç işlediğini belirtti.  Çin’in uygur politikasını bir rapor haline getiren HRW, 53 sayfalık yeni raporunda Çin liderliğini, “yaygın ve sistematik kitlesel gözaltı, işkence ve kültürel zulümden” sorumlu tuttu.

HRW Çin Direktörü Sophie Richardson ise “Çinli yetkililer Müslüman Türklere sistematik bir şekilde zulmediyor.” değerlendirmesinde bulundu. Richardson, Çin’in “mesleki eğitim” sağladığını ve radikalleşmeyi önlediğini iddia ettiğini ancak bu söyleminin insanlığa karşı işlenen suçları gizleyemediğini ifade etti.

Uygurlara ve diğer Müslüman Türk azınlıklara karşı, belli bir nüfusu doğrudan hedef alan, “kitlesel keyfi alıkoyma, işkence, kitlesel takip ve gözetim, kültürel ve dini terkin, ailelerin dağıtılması, Çin’e zorla geri gönderilme, zorla çalıştırılma ve cinsel şiddet” gibi insan hakları ihlalleri tespit edildiğine dikkat çekilen raporda, Çin, Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde insanlığa karşı suç işlemekle suçlandı.

Çin’in işlediği “insanlık suçlarının” uluslararası hukukta en ağır hak ihlalleri arasında yer aldığına dikkat çekilen raporda, Uygur Türklerine karşı zulmün son yıllarda eşi benzeri görülmemiş seviyelere ulaştığı belirtildi.

Birleşmiş Milletler (BM) İnsan Hakları Konseyi’ne, Çin’in “insanlığa karşı suç” iddialarını araştırmak, sorumluları belirlemek ve cezalandırmak için bir komisyon kurması çağrısı yapan HRW, ilgili hükümetlere ise bu suçları işleyenlere yaptırım, vize ve seyahat yasağı uygulaması çağrısında bulundu.

HRW, Çin’in Uygurlara yönelik bu tutumunu tersine çevirmenin uluslararası toplumun birlikte harekete geçmesiyle mümkün olduğunu vurguladı.

Çin İddiaları Reddetti

Çin, İnsan Hakları İzleme Örgütünün (HRW), Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki azınlıklara “insanlığa karşı suç” niteliğinde hak ihlalleri yapıldığına dair iddialarını reddetti.

Çin Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Vang Vınbin, Pekin’de düzenlediği olağan basın toplantısında, Müslüman Uygur Türklerine yönelik keyfi gözaltı ve zorla çalıştırıldığına ilişkin haberleri, “Çin karşıtı güçlerce uydurulan yalan ve yanlış bilgiler” diye savundu.

Sözcü Vang, iddiaların “Sincan’ın istikrar ve güvenliğini bozmayı, Çin’in kalkınmasını engellemeyi amaçladığını” öne sürdü.

Çin’in Sincan Uygur Özerk Bölgesi’ndeki uygulamaları

Çin’de son yıllarda Uygur Türklerinin kimlik ve kültürlerine yönelik ihlaller uluslararası kamuoyu tarafından eleştiriliyor.

Pekin’in “mesleki eğitim merkezleri” olarak adlandırdığı, uluslararası kamuoyunun ise “yeniden eğitim kampları” diye tanımladığı yerlerde, çok sayıda Uygur Türkü kendi rızası dışında tutuluyor.

Pekin yönetimi, Sincan Uygur Özerk Bölgesi’nde kaç kamp bulunduğuna, buralarda kaç kişinin olduğuna ve söz konusu kişilerden ne kadarının sosyal hayata döndüğüne ilişkin bilgi vermiyor.

BM ve diğer uluslararası örgütler, kampların incelemeye açılması çağrılarını yinelerken Çin, şu ana kadar kendi belirlediği birkaç kampın az sayıda yabancı diplomat ve basın mensubu tarafından kısmen görülmesine izin verdi.

Çin makamları, BM yetkililerinin doğrudan bilgi almak amacıyla bölgede serbestçe inceleme yapma talebini ise geri çeviriyor.