Hac İçin Para Biriktirme

Hac için para biriktiren Müslümanların merak ettiği hususlardan biri de bu paraya zekâtın düşüp düşmediğidir. Konuya başlamadan önce kendisinden zekât verilecek mallarda bulunması gerekli olan vasıflar nelerdir hatırlatmak istiyoruz. Malın kendisinden zekât verilmesi farz olan mallardan olması gerekir. Para, altın, gümüş ve diğer büyük ve küçük baş hayvanlar gibi. Ancak bazı mallar vardır ki, onlar aslında zekâta tabi olmakla beraber sıfatları sebebiyle zekâta tabi olmazlar. Vakfedilmiş veya Allah yolunda sebil edilmiş hayvanlar gibi.

Mal, her yönü ile mal sahibinin kendisinin mülkiyetinde ve elinde olmalıdır. Bunun istisnası inkâr edilmemiş güçlü alacaklardır. Çünkü borç olarak verilen mallar her ne kadar  sahibinin elinde olmasa da inkâr edilmediği için halen borç veren kişinin elindeki mal sayılır ve zekâtı ödenir. Mal, artıcı olma özelliğine sahip olmalıdır.  Altın, gümüş ve para zati olarak artıcı (nâmi) mal olarak kabul edilmiştir. Diğer mallarda ise üretime ve ticarete arz edilmesi halinde mal artıcı kabul edilir. Büyük ve küçük baş hayvanlar, tenasül yoluyla çoğaldıkları için, ticaret malları da fiyatlarındaki artma ve eksilmeye bağlı olarak artıcı mallar olarak kabul edilmiştir.

İçinden zekât ödenecek mallar, cinsine göre nisap miktarına ulaşmalıdır. Ayrıca nisab miktarına ulaşmış olan malların zekâtlarının ödenmesi için üzerinden bir yıl da geçmelidir. Bütün bunların detayları fıkıh kitaplarımızda izah edilmiştir. Son olarak zekâtı verilecek malın asli ihtiyaç harcamaları çıktıktan sonra nisab eksilmemiş ve ziyade olmuş olmalıdır. Bütün bunlar göz önünde bulundurulduğunda, hacca gitmek için biriktirilen malın zekâtının verilip verilmemesi sorusuna şöylece cevap vermemiz mümkündür. Hacca gitmek için biriktirilen paraya duruma göre zekât verilmeyebilir veya zekâtı ödenebilir. Şöyle ki: Hac için biriktirilen para müstakil olarak veya diğer mallarla birlikte nisap miktarına ulaşmış, üzerinden bir yıl geçmiş ve diğer zekâta tabi malların özeliklerine sahip olmuş, zekâtın ödeneceği tarihte de halen kendisinde duruyorsa, diğer mallarla birlikte onun da zekâtının ödenmesi gerekir.

Fakat biriktirilen hac parası örneğin bir hac organizesinin hesabına yatırılmış, ama halen hac mevsimi gelmemiş ve para hac organizesinin hesabında bulunurken zekât ödeme mevsimi gelmiş olsa da o meblağ elde mevcut olmadığı ve hac masrafları için kanalize edilmiş olması sebebiyle zekâtın ödenmesi gerekmez. Allah en iyisini bilir.